Magik (raper)

Magik

Mural z wizerunkiem Magika w przejściu podziemnym pod al. W. Roździeńskiego w Katowicach
Imię i nazwisko	Piotr Łuszcz
Pseudonim	Magik, Mag Magik I, Psychotata, Neo, Zmazik
Data i miejsce urodzenia	18 marca 1978 Jelenia Góra
Data i miejsce śmierci	26 grudnia 2000 Katowice
Przyczyna śmierci	Samobójstwo
Gatunki	hip-hop, hardcore psycho rap
Zawód	raper,
Aktywność	1992–2000
Wydawnictwo	S.P. Records, Gigant Records
Powiązania	Wojciech Alszer Sebastian Salbert Michał Marten Marcin Marten Piotr Gutkowski
Zespoły
Young Rappers Kaliber 44 (1994–1998) Paktofonika (1998–2000)

Fragment nagrobka Piotra Magika Łuszcza, znajdującego się na cmentarzu przy ulicy Leopolda w Katowicach-Bogucicach

Magik, również Mag Magik I, Psychotata, Neo, MC Mag Magnum i Zmazik, właśc. Piotr Łuszcz (ur. 18 marca 1978 w Jeleniej Górze, zm. 26 grudnia 2000 w Katowicach) – polski raper i producent muzyczny.

W latach 1994–1998 był członkiem zespołu Kaliber 44, a od 1998 do samobójczej śmierci (2000) członkiem zespołu Paktofonika, której był współzałożycielem. Z grupą Kaliber 44 był dwukrotnie nominowany do nagrody polskiego przemysłu fonograficznego Fryderyka. Pośmiertnie nagrodzony, w 2001 roku, nagrodą Fryderyka za album Kinematografia grupy Paktofonika w kategorii Album Roku – Hip-Hop. Był także członkiem stowarzyszenia PROPS Entertainment zrzeszającego artystów z Europy i Stanów Zjednoczonych.

W 2011 roku został sklasyfikowany na ósmym miejscu listy 30 najlepszych polskich raperów według magazynu „Machina”. Rok później znalazł się na 11. miejscu analogicznej listy opublikowanej przez serwis Porcys.

Życiorys

Wczesna młodość

Urodził się 18 marca 1978 w Jeleniej Górze w rodzinie robotniczej. Jego ojciec pracował w hucie, a matka była sprzątaczką. Na Górny Śląsk przeprowadził się z matką i siostrą w wieku trzech lat. Hip-hopem zainteresował się w 1990, będąc uczniem siódmej klasy szkoły podstawowej. Początkowo rapował na podwórku i pobliskim boisku z Abradabem. W 1992 nawiązał współpracę z raperem Jajonaszem, z którym założył grupę Young Rappers, która jednak nie opublikowała żadnej piosenki. Podkłady do swoich tekstów tworzył na komputerze domowym Amiga 500. Matka Łuszcza o początkach działalności syna mówiła: Już w szkole podstawowej po prostu zaglądał do MTV. (...) Zauważyłam, że zagląda na czarnoskórych wykonawców i hip-hop w wykonaniu amerykańskim. (...) Od tego się zaczęło – podejrzał, później kupował ten materiał na płytach. Kupiliśmy mu prosty komputer Commodore C64 i na nim sobie odtwarzał.

Ukończył Technikum Elektromechaniczne w Zespole Szkół Technicznych im. gen. Sylwestra Kaliskiego w Katowicach.

Kaliber 44 (1994–1998)

W 1994 roku dołączył do grupy Kaliber 44, powstałej z inicjatywy Michała Martena i Marcina Martena. Zadebiutowali w 1996 utworem „Magia i miecz”, który ukazał się na kompilacji pt. S.P. nakładem wytwórni muzycznej S.P. Records. W tym samym roku, nakładem S.P. Records, ukazał się pierwszy album grupy pt. Księga Tajemnicza. Prolog, który cieszył się dużą popularnością i uznaniem wśród krytyków, jak i fanów, sprzedając się w nakładzie 100 tys. egzemplarzy. W ramach promocji albumu zostały zrealizowane teledyski do utworów: „Magia i miecz” oraz „Plus i minus”, którego treść dotyczyła obaw Łuszcza przed zarażeniem wirusem HIV. Członkowie grupy wykonywaną muzykę określili jako „hardcore psycho rap”.

W listopadzie 1997 roku na kompilacji Hip-Hopla został opublikowany utwór „A może tak, a może nie”, który był zapowiedzią drugiego albumu grupy. W 1998 roku ukazał się odmienny stylistycznie w stosunku do debiutanckiego album pt. W 63 minuty dookoła świata, promowany utworem „Film”, do którego został zrealizowany teledysk. Drugi album grupy również cieszył się powodzeniem, uzyskał on status złotej płyty. W tym samym roku, w wyniku nieporozumień na tle artystycznym z pozostałymi członkami grupy, Łuszcz odszedł z grupy Kaliber 44. Gustaw Szepke, współwłaściciel wydawnictwa Gigant Records, w następujący sposób skomentował konflikt w grupie:

[Joka i Dab] kpili, bo zazdrościli. Mieli kompleks. Magik rzucał zwrotkę i ta zwrotka w umysł się wbijała. Nie myślał komercyjnie. Dla niego tylko uczciwość w sztuce się liczyła. W emocjach szedł na całego, nigdy na pół gwizdka

Paktofonika (1998–2000)

W 1998 roku Wojciech „Fokus” Alszer zaprosił do współpracy Łuszcza i Sebastiana „Rahima” Salberta, który odszedł z grupy 3xKlan. Wspólnie założyli zespół Paktofonika. Salbert tak wyraził się o genezie grupy:

Już dawno z Magikiem mieliśmy plany, aby razem coś nagrać. (...) Spotkaliśmy się w katowickim „Mega Clubie”, to był początek 1998 roku. Skończyło się tylko na rozmowie. Niedługo potem na jednej z hiphopowych imprez poznałem Fokusa, który występował w roli MC. Kilka tygodni później, na innym koncercie, podszedł do nas i zapytał, czy nie chcielibyśmy dołączyć go do kapeli. Pokazał nam swoje możliwości w utworze „Powierzchnie tnące” [jeden z utworów na Kinematografii – przyp.]. Spodobało nam się i tak „zrobiło” się trio.

W październiku 1998 kolektyw napisał pierwsze wspólne piosenki: „Priorytety”, „Ja to ja” i „Gdyby”, a wiosną 2000 podpisał kontrakt płytowy z wytwórnią Gigant Records. Łuszcz następnie wyjechał z Fokusem i Rahimem do Witten, gdzie nagrali utwór „2 kilo” z niemieckimi artystami. Nagrali również freestyle’e, w których uczestniczyli Magik, Fokus, Kams i L.O. 18 grudnia 2000 wydali album pt. Kinematografia, zawierający 16 utworów. Płyta cieszyła się dużym uznaniem zarówno wśród fanów, jak i krytyków. W pochodzącym z albumem utworze „Jestem Bogiem” wykorzystano fragment wulgarnej wypowiedzi telefonicznej anonimowej osoby, która pojawiła się w audycji na żywo w Radiu Maryja, znanej jako Trzy słowa do ojca prowadzącego.

Pomimo sukcesów dochodziło do konfliktów na tle artystycznym pomiędzy Łuszczem a Alszerem. Salbert o sytuacji w grupie wypowiedział się w następujący sposób:

Byłem środkowym, a obok dwa superega. O jakąś głupią zwrotkę potrafili się kłócić tygodniami. Fokus – zbuntowany gnojek z osiedla, a Magik – weteran. Demonstrował postawę: „Co mi tu będziesz podskakiwał?”. Obaj byli w stanie podnieść dupy, pierd*lnąć za sobą drzwiami i dziękuję. Z Fokusem szło się dogadać. Magik był uparty jak cholera. Sztuka, dzieło – to się dla niego liczyło. Honor Paktofoniki. Milion razy słuchał własnych tekstów, pokazywał je ludziom. Szukał usterek, chociaż ich nie było.

Śmierć

Grób Piotra Łuszcza na cmentarzu w Katowicach-Bogucicach przy ulicy Leopolda

26 grudnia 2000 roku, osiem dni po premierze płyty Kinematografia, rankiem o godzinie 6:15 Łuszcz wyskoczył z dziewiątego piętra przez okno swojego mieszkania w Katowicach-Bogucicach. W stanie ciężkim został przetransportowany do szpitala, gdzie około godziny 6:45 zmarł. Domniemaną przesłanką jego działania była próba uniknięcia zasadniczej służby wojskowej poprzez symulowanie złego stanu zdrowia psychicznego, które w konsekwencji doprowadziło do rzeczywistego uszczerbku na zdrowiu. O śmierci rapera wypowiedzieli się (kolejno) jego przyjaciele: Sebastian „Rahim” Salbert i Wojciech „Fokus” Alszer w następujący sposób:

Magik należał do osób, które bardzo dużo myślą o życiu. To po pierwsze… Po drugie – nałożyła się na to sprawa dotycząca jego powołań przez Wojskową Komisję Uzupełnień. Miał już wtedy żonę i dziecko, a ponadto był to okres, gdy wreszcie chcieliśmy nagrać krążek. I Magik zaczął tak kombinować, że sobie zszargał psychikę. Obrał taktykę udawania osoby kompletnie niepoczytalnej. Dwa razy go odraczali, ale tylko na rok. To wmawianie sobie, że ma świra, że nic mu nie wychodzi, doprowadziło do tego, iż przemęczył organizm. Gdzieś w podświadomości zakodował sobie, że jest źle i to doprowadziło do osłabienia psychiki. Powiedział mi kiedyś: „Rahim, wiesz co? Przez to WKU poje*ało mi się. To, co sobie kiedyś wmawiałem, żeby tylko grać niepoczytalnego przed komisją, teraz mną zawładnęło. Czuję, że kompletnie świruję”.

Każdy z jego otoczenia chyba jakoś sobie wytłumaczył jego decyzję, lepiej lub gorzej, ale to i tak jest nie do pojęcia. Strasznie boli. Na pewno nas to zmieniło. Spoczywaj w pokoju, Mag!

Teksty

Był autorem i współautorem kilkudziesięciu tekstów na potrzeby grup Paktofonika i Kaliber 44. Napisał m.in. utwory „Plus i minus” oraz „Usłysz mój głos”, które również wyprodukował. Ponadto był autorem tekstów do utworów „Nasze mózgi wypełnione są marią” i „Psychoza”, opublikowanych na albumie Księga Tajemnicza. Prolog Kaliber 44. Jako producent przy nagraniach grupy współpracował z raperem Jajonaszem, z którym zrealizował m.in. utwory „Bierz mój miecz i masz” i „Do boju Zakon Marii”.

Łuszcz, jak i pozostali członkowie grupy Kaliber 44, używał marihuany. Używka miała bezpośredni wpływ na zawartość debiutanckiego albumu grupy. Utwory „Nasze mózgi wypełnione są marią” i „Do boju zakon marii” traktują o stanie odurzenia. Piotr Łuszcz o procesie twórczym:

„Na materiał z księgi (Księga Tajemnicza. Prolog – przyp.) duży wpływ miała nasza fascynacja paleniem. To, co robiła z nami marihuana, wydawało się niesamowite, prowadziło do głębokich przemyśleń. Kiedy bardziej poznaliśmy marihuanę, zaczęliśmy traktować ją jako używkę, absolutnie nie jako narkotyk. Można po niej wyczesać z siebie bardzo dużą kreatywność, ale też wpaść w otępiająca pułapkę. Myślę, że wiemy już, co jest w niej grane, nie jest dla nas wstępem do twardych narkotyków, po prostu pozwala spojrzeć w inny sposób.”

Na debiutanckim albumie grupy Paktofonika, Kinematografia, był współautorem tekstów do następujących utworów: „Rób co chcesz”, „Lepiej być nie może”, „Jestem Bogiem”, „Nie ma mnie dla nikogo”, „Chwile ulotne”, „ToNieMY”, „Ja to ja”, „Gdyby…” i „Priorytety”. Natomiast samodzielnie napisał utwory: „Nowiny” i „Wc [Sot]”. Sebastian „Rahim” Salbert o Magiku:

„…po obfitym w prace poprzednim dniu i wieczornej imprezie do późna w nocy śpię sobie rano. I nagle otwieram oczy, by zbadać sytuację. Jest 6 rano. Fokus śpi. W mieszkaniu ani żywej duszy. A gdzie Magik? Zerkam wprost a on na balkonie z fajką w dłoni i ze słuchawkami na uszach, kiwa się do bitu kreśląc jakieś teksty. I tak codziennie.”

Spuścizna

W 2002 roku ukazał się album Archiwum kinematografii grupy Paktofonika, na którym zostały opublikowane m.in. nagrania z udziałem Łuszcza, które nie ukazały się na albumie Kinematografia. 21 marca 2003 w katowickim Spodku odbył się pożegnalny koncert zespołu, po którym jego członkowie Fokus i Rahim ogłosili rozwiązanie grupy. Gustaw, właściciel wytwórni muzycznej Gigant Records, o raperze:

Magik jako artysta? U niego nie było różnicy między człowiek jako człowiek lub człowiek jako artysta czy coś tam jeszcze. Artystą był bez przerwy, tak, jak i człowiekiem, choć prawdą jest, że trudnym. Nie umiał oddzielić sztuki od rzeczywistości, zmagał się z nią, walczył tekstem i muzyką. Pisał głównie w nocy 2:00, 4:00. Nieraz dzwonił po północy i rymował całe kawałki, wiele takich, których nigdy nie usłyszymy. „Jestem Bogiem” pierwszy raz usłyszałem przez komórkę jadąc autem. Zanim dojechałem z Warszawy na Śląsk znałem już kilka wersji. Dzwonił co jakiś czas, oczywiście w nocy, rymował i pytał co ja na to, jak myślę, czy Rahim i Fokus będą chcieli zarymować następne zwrotki.

O ostatnich dwóch latach życia Piotra Łuszcza i zespole Paktofonika opowiada fabularyzowany scenariusz filmowy autorstwa Macieja Pisuka pt. Jesteś Bogiem. 16 grudnia 2008 roku scenariusz ukazał się nakładem oficyny Krytyka Polityczna w książce pt. Paktofonika. Przewodnik Krytyki Politycznej (ISBN 978-83-61006-49-7). W 2011 roku reżyserii filmu zatytułowanego Jesteś Bogiem podjął się Leszek Dawid. Jego premiera odbyła się 21 września 2012 roku. Równolegle do sprzedaży trafiła biografia Paktofoniki Jesteś Bogiem. Historia Paktofoniki (ISBN 978-83-62467-78-5) autorstwa Macieja Pisuka.

Życie prywatne

Piotr Łuszcz miał żonę Justynę i syna Filipa, który również jest raperem i występuje pod pseudonimami Fejz oraz Fejzjestm. Raper całe życie mieszkał w Katowicach w dzielnicy Bogucice. Justynę – swoją przyszłą żonę – poznał w 1993 roku na koncercie rockowym w Mega Clubie w Katowicach. Po zakończeniu nauki w technikum elektromechanicznym wielokrotnie podejmował prace dorywcze, nie był jednak w stanie sprostać rygorowi pracy zawodowej i poświęcił się muzyce. Przez krótki okres pozostawał z żoną w separacji. Małżonka Łuszcza o małżeństwie z raperem wypowiedziała się w następujący sposób:

To była miłość od pierwszego wejrzenia. Poznaliśmy się osiem lat temu w katowickim Mega Clubie na imprezie rockowej. Wtedy miał długie włosy i kolczyki, wyglądał ekstrawagancko. Później tygodniami kręciłam mu dredy. Nocami wskakiwał do mnie przez okno. Żyliśmy jak w bajce. Nigdy się z nim nie nudziłam. Wpadał o szóstej rano: „Idziemy na spacer na hałdy”. Albo: „Ładna pogoda, piknik trzeba zrobić”. I jeździliśmy pociągami nie wiadomo gdzie, włóczyliśmy się po jakichś chaszczach. Najpierw sami, a jak się urodził Filip, to z wózkiem. Ale nim się urodził, Piotrek wstawał i od razu włączał telewizor. Uczył się piosenek o krasnoludkach, śpiewał mi do brzucha. Jak nie wiem co, kochał Filipa. Później zrobiło się Piotrkowi tak ciężko, tak źle, że nie umiałam mu pomóc. Trzeba było się rozstać, żeby kiedyś móc wrócić do siebie. Zdecydowałam się na separację, wspomniałam nawet o rozwodzie. Piotrek odmówił. Tłumaczyłam mu: „będziesz wolny”. Odpowiedział: wiesz, że każdy nasz czyn ma ogromny wpływ na cały świat? Poradziłam, żeby myślał o sobie, nie o całym świecie. Ale to on, skubany, miał rację. Dobro, uśmiech, podanie ręki – rozchodzi się jak fala. Zło tak samo. Człowiek jest częścią świata. Ma udział w tworzeniu jego przyszłości.

Dyskografia

Paktofonika

• Kinematografia (2000, Gigant Records, album)
• Jestem Bogiem (2001, Gigant Records, EP)
• Archiwum kinematografii (2002, Gigant Records, album)

Kompilacje różnych wykonawców

• S.P. (Kaliber 44 – „Do boju zakon marii”, 1996, S.P. Records)
• Hip-Hopla (Kaliber 44 – „A może tak, a może nie”, 1997, S.P. Records)
• Usta miasta kast (Magik – „A robi się to tak…”, 2000, Gigant Records)

Kaliber 44

• Usłysz nasze demo (1994, demo, wydanie własne)
• Księga Tajemnicza. Prolog (1996, S.P. Records, album)
• Magia i miecz (1996, S.P. Records, singel)
• W 63 minuty dookoła świata (1998, S.P. Records, album)
• Film (1998, S.P. Records, singel)

Teledyski

• Do utworu „Plus i minus” z albumu Księga Tajemnicza. Prolog – Kaliber 44 (1996)
• Do utworu „Magia i miecz” z albumu Księga Tajemnicza. Prolog – Kaliber 44 (1996)

Nagrody i wyróżnienia

• 1996 Nominacja do nagrody polskiego przemysłu fonograficznego Fryderyka w kategorii album Album roku – muzyka alternatywna za album Księga Tajemnicza. Prolog – Kaliber 44.
• 1996 Nominacja do nagrody polskiego przemysłu fonograficznego Fryderyka w kategorii album Fonograficzny debiut roku – Kaliber 44
• 1998 Nominacja do nagrody polskiego przemysłu fonograficznego Fryderyka w kategorii album Album Roku – Rap / Hip-Hop za album W 63 minuty dookoła świata – Kaliber 44.
• 2001 Nagroda polskiego przemysłu fonograficznego Fryderyk w kategorii Album Roku – Hip-Hop za album Kinematografia – Paktofonika.
• 2002 Magazynek, nagroda muzyczna polskiej sceny hiphopowej za całokształt osiągnięć (wraz z grupą Paktofonika).
• 2023 Popkiller - Śląski raper 30-lecia.

Filmografia

• „Kielce – Czyli Polski Bronx” (1995, film dokumentalny, reżyseria: Bogna Świątkowska, Marek Lamprecht)
• „Paktofonika. Hip-Hopowa podróż do przeszłości” (2009, reportaż, scenariusz i reżyseria: Marta Dzido, Piotr Śliwowski; wypowiedź archiwalna)

Bibliografia

• Jakub Wątor: Kielecki Bronx po latach. Byliśmy stolicą hip-hopu. kielce.gazeta.pl, 2012-09-21. [dostęp 2012-10-03]. (pol.).
• Maciej Pisuk: Paktofonika : przewodnik Krytyki Politycznej. Warszawa 2008: Krytyka Polityczna, 2008-12-16, s. 352. ISBN 978-83-61006-57-2.